نامنظمی درسازه ها
آنچه در این مطلب خواهید آموخت
همانطور که در مقاله گروه بندی ساختمان ها در آیین نامه 2800 ، گروه بندی ساختمان ها در آیین نامه معرفی شد ما به صورت مفصل به قسمت اول نامنظمی ها میپردازیم
نامنظمی های کالبدی خود به 2 گروه تقسیم می شود : 1-نامنظمی در پلان 2- نامنظمی در ارتفاع
که هرکدام از آن ها به قسمت های زیر تقسیم میشود:
نامنظمی پلان – هندسی:
در مواردی که پس رفتگی هم زمان در دوجهت در یکی از گوشه های ساختمان بیشتر از 20 درصد طول پلان در آن جهت باشد.نامنظمی هندسی در پلان ما رخ میدهد.
جمله که در بالا نوشته شد از آیین نامه 2800 بود.درسته کل آن ۱ خط هست اما کلی حرف درون اون یک خط دارد.
نکته۱: پس رفتگی که محرز است و بایک نگاه در پلان خود می توانیم پس رفتگی های آن را تشخیص دهیم.
نکته2: همزمان در دوجهت یعنی طبق شکلی که خود آیین نامه ارائه داده باید هم در جهت x و هم جهت y نامنظمی داشته باشیم تا پلان ما نامنظم باشد.
نکته3: در یکی از گوشه های ساختمان یعنی اگر پلان ما چند گوشه داخلی داشته باشد حتی اگر یکی از گوشه های های پلان دچار نامنظمی شود و شرط شکی زیر برقرار شود پلان ما نامنظم است.
دقت کنید بازشو هایی برای پاسیو و… که در پلان به وجود آ«ده جزو پس رفتگی حساب نمیشود.
گوشه هایی که در شکل بالا مشخص شده اند اگر حداقل در یکی از آن ها شرط نامنظمی برقرار شود کل پلان ما نامنظمی هندسی دارد.
نامنظمی پلان – پیچشی:
در هنگام زلزله اگر سازه ما یک سمت آ با سمت دیگر آن از نظر استحکام و سختی برابر نباشند وقتی پیچش بر سازه ما وارد میشود یک طرف سازه ما با طرف دیگر با هم جابه جا نمیشوند و زمان تناوب آن ها یکسان نست و باعث تخریب شدید در سازه میشود.
در مواردی که حداکثر تغییر مکان نسبی در یک انتهای ساختمان در هر طبقه،با احتساب پیچش تصادفی و با منظور کردن Aj=1 بیشتر از 20 درصد متوسط تغییر مکان نسبی در دوانتهای ساختمان در آن طبقه باشد. در این موارد نامنظمی ”زیاد”و درمواردی که این اختلاف بیشتر از 40 درصد باشد، نامنظمی ”شدید”پیچشی توصیف میشود.
نامنظمی های پیچشی تنها در مواردی که دیافراگم های کف ها صلب و یا نیمه صلب هستند کاربرد پیدا میکند.
Aj ضریب بزرگنمایی نامیده میشود و در آیین نامه به صورت روبه رو تعریف شده است:
نامنظمی پلان – دیافراگم:
در مواردی که تغییر ناگهانی در مساحت دیافراگم، به میزان مجموع سطوح بازشوی بیشتر از ۵۰ درصد سطح طبقه (شکل ب)، و یا تغییر ناگهانی در سختی دیافراگم(شکل پ)،به میزان بیشتر از 50 درصد سختی طبقات مجاور، وجود داشته باشد.
دیافراگم چیست؟
در ساختمان های متعارف دیافراگم ها شامل کف ها و سقف ها (افقی و یا با شیب کم) می باشند. در چنین ساختمان هایی دیافراگم وظیفه باربری قائم (ثقلی) را همزمان برعهده دارند
دیافراگم ها باید باتوجه به فرضیات منظور شده در محاسبات کل سازه در برابر بارهای جانبی دارای سختی و صلبیت مناسب همراه با مقاومت کافی بوده و طوری با سایر قطعات سازه درگیر شده باشند که سازه و دیافراگم هنگام زلزله یکپارچه باقی بماند
نامنظمی پلان – خارج از صفحه:
در مواردی که درسیستم باربر جانبی انقطاعی در مسیر انتقال نیروی جانبی،مانند تغییر صفحه،حداقل در یکی از اجزای باربر جانبی در طبقات،وجود داشته باشد.
اگه بخوایم ساده تر بیان کنیم اینه که اجزایی که بار های جانبی بهشو وارد میشه نظیر دیوار های خارجی باربریا دیوار برشی اگر در طبقات مختلف زیر هم قرار نگرفته باشد نامنظمی خارج از صفحه رخ میدهد و اگر حتی یکی از اجزا باربر جانبی این اتفاق بیافتد کل سیستم ما نامنظمی خارج از صفحه دارد.
نامنظمی پلان – سیستم های غیر موازی:
در مواردی که بعضی اجزای قائم باربر جانبی به موازات محور های متعامد اصلی ساختمان نباشد(میزان انحراف تا 15 درجه با خط افق نامنظمی محسوب نمی شود) این نامنظمی رخ میدهد.
نامنظمی ارتفاع – هندسی:
در مواردی که ابعاد افقی سیستم باربر جانبی درهر طبقه بیشتر از 130 درصد یا 1.3 برابر آن در طبقات مجاور باشد.(با توجه به شکل زیر بیشتر متوجه خواهید شد)
نامنظمی ارتفاع – جرمی:
در مواردی که جرم هر طبقه بیشتر از 50 درصد با جرم های طبقات مجاور تفاوت داشته باشد.(طبقات بام و خرپشته مستثنا هستند)
نامنظم ارتفاع – قطع سیستم باربر جانبی:
در مواردی که جزئی از سیستم باربر جانبی در ارتفاع قطع شده باشد،به طوری که آثار ناشی از واژگونی روی تیرها،دال ها،ستون ها و دیوارهای تکیه گاهی تغییراتی ایجاد کند.
برای مثال مهار بند ها یا باند بند ها در موازات هم قرار نگرفته باشند.
نامنظم ارتفاع – مقاومت جانبی:
در مواردی که مقاومت جانبی از 80 درصد مقاومت جانبی طبقه روی خود کمتر باشد،چنین طبقه ایی اصطلاحا ”طبقه ضعیف”نامیده میشود.
در مواردی که مقدار فوق به 65 درصد کاهش یابد،طبقه اصطلاحا ”طبقه خیلی ضعیف” توصیف می شود.
اگر ما در ارتفاع بازشو خاصی داشته باشیم و شرایط بالا رخ دهد این اتفاق میافتد.
نامنظمی ارتفاع – سختی جانبی:
در مواردی که سختی جانبی هر طبقه کمتر از 70 درصد سختی جانبی طبقه روی خود و یا کمتر از 80 درصد متوسط سختی های جانبی سه طبقه روی خود باشد. چنین طبقه ای اصطلاحا ”طبقه نرم”نامیده میشود.
در مواردی که موارد فوق به ترتیب به 60 درصد و 70 درصد کاهش پیداکنند، طبقه اصطلاحا”طبقه خیلی نرم”توصیف میشود.
در ادامه ایجاد این نامنظمی ها در ساختمان ما ممنوعیت ندارد!!!! اما آیین نامه 2800 محدودیت هایی برای سازه های نامنظم نسبت به سازه های منظم دارد.
که باید سعی کرد از ایجاد این نوع نامنظمی ها جلو گیری کرد.
منابع:
آیین نامه 2800 ویرایش چهارم
دیدگاهتان را بنویسید